Mapa serwisu | Kontakt

Dziedziniec Poselski

Dziedziniec Poselski

Na Dziedzińcu uwagę zwraca słynny portal, który obramowuje masywne drzwi z kutego żelaza. Stąd pochodzi ich nazwa (demir-kapy), która w języku krymskotatarskim oznacza właśnie "żelazne drzwi".
Portal jest wejściem frontowym do pałacu. Zaprojektowany został w stylu włoskiego renesansu, a jego autorem był Wenecjanin Alevize Lamberti Montaniana.

Alevize odwiedził Krym w latach 1503-1504 w drodze do Moskwy, gdzie na zlecenie księcia Joana III miał zająć się projektowaniem świątyni Kremla. Do stolicy chańskiej włoski artysta trafił zupełnie przez przypadek. W drodze z Wenecji do Moskwy na ziemiach księstwa mołdawskiego poselstwo moskiewskie z którym jechał Alevize, oraz kilka innych włoskich artystów, zostało aresztowane przez księcia mołdawskiego Stefana Wielkiego. Powodem był konflikt dyplomatyczny w jakim znajdowały się Moskwa i Mołdawia. Dowiedziawszy się o tym, książę moskiewski poprosił chana Mengli, swego przyjaciela i sojusznika, aby pomógł mu oswobodzić poselstwo. Zależało mu bowiem, aby moskiewscy dyplomaci i włoscy artyści jak najszybciej dotarli w granice Moskwy. Chanowi udało się porozumieć ze Stefanem Wielkim, a aresztowani podróżnicy wkrótce zostali uwolnieni. Tym sposobem znaleźli się na dworze chańskim, gdzie spędzili ponad rok. W tym czasie Alivize wybudował dla chana portal, który dziś stanowi jedną z głównych atrakcji pałacu. Następnie w towarzystwie krymskich wojsk poselstwo zostało bezpiecznie "odstawione" do Moskwy. Chan zaś był tak zachwycony dziełem Aleviza, że dołączył dodatkowo list rekomendacyjny, w którym dwakroć prosił moskiewskiego księcia o szczodre wynagrodzenie talentu Włocha.

Portal na Dziedzińcu Poselskim

Oprócz elementów charakterystycznych dla renesansu włoskiego czyli motywów kwiatów, liści, nici pereł, monet etc. na portalu są dwa napisy w języku arabskim:
Właściciela tego pałacu i władca tego kraju, monarchę wielkiego i wspaniałego, chana Mengli Gereja, syna chana Hadży Gireja, niech Bóg błogosławi razem z jego rodzicami w obu światach.

Próg ten majestatyczny oraz wspaniałe te drzwi wybudowane zostały na rozkaz władcy dwóch kontynentów i dwóch mórz, syna chana Hadży Gireja, wielkiego monarchę chana Mengli Gireja (1503)

Kiedy w roku 1502 Chan Mengli Girej rozgromił wołżańską kwaterę Złotej Ordy zaczął uważać siebie za następcę ordyńskich chanów, a tym samym władcą wszystkich terenów należących wcześniej do Ordy. Dlatego też napisy na portalu mówią o chanie jako o władcy dwóch kontynentów- Europy i Azji, oraz dwa mórz - Czarnego i Kaspijskiego. Na terenach tych bowiem rozciągała się władza ówczesnej Ordy, a od 1502 r. Krymu.

Tamga, czyli stempel do bydła, od której wywodzi się godło tatarskie

W środku górnego napisu umieszczona jest tamga czyli stempel do bydła, od której wywodzi się godło tatarskie, oraz symbol dynastii Girejów ( znak tamgi używano w związku z tym na dokumentach państwowych oraz na monetach ).

Przytoczona w napisie data świadczy o tym, że portal jest starszy o 30 lat od samego pałacu. Początkowo jednak znajdował się w innym miejscu, a mianowicie w Dewlet-saraj, który pełnił rolę chańskiej rezydencji podczas budowy kompleksu bakczysarajskiego. Najwidoczniej, po tym jak pałac został już wybudowany, portal przeniesiono na miejsce, w którym można oglądać go również dzisiaj.

Po prawej stronie Dziedzińca Poselskiego znajduje się Sala Diwanu >>
będaca kolejnym elementem naszej wycieczki.